Τα μολύβια και ο ερματισμός τους...

Αξιολόγηση Χρήστη: 5 / 5

Αστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια Ενεργά
 
This image for Image Layouts addon
Ένας σαργός, άσχετα από το μέγεθός του, πάντα προσφέρει συγκινήσεις...
Κείμενο - φωτογραφίες: Γιάννης Γιατράκος

Απαραίτητα σε όλα σχεδόν τα ψαρέματα, όπως το απίκο, το bolognese, το surfcasting, η συρτή βυθού κτλ., τα μολύβια συγκαταλέγονται και στα βασικά αξεσουάρ της εγγλέζικης τεχνικής. Εδώ μάλιστα απαιτείται μια πιο εξειδικευμένη γνώση για την επιλογή, τη σωστή χρήση και την τοποθέτηση των μολυβιών στην αρματωσιά μας, την οποία θα εξετάσουμε στο άρθρο αυτό. Σε κάθε τεχνική ψαρέματος και ειδικότερα σ’ αυτές που χρησιμοποιούμε φελλό, τα μολύβια παίζουν έναν ιδιαίτερο και πάρα πολύ σημαντικό ρόλο και τα βρίσκουμε σε διάφορα σχήματα, υδροδυναμικά ή όχι, κατάλληλα όμως για τη δουλειά για την οποία προορίζονται. Ανεξάρτητα από την άνωση που έχει ο φελλός, ζητούμενο είναι τη στιγμή που το ψάρι τσιμπάει το δόλωμά μας να μας δώσει τη σωστή ένδειξη. Για να το καταλάβουμε αυτό πρέπει ο φελλός μας να είναι σωστά ζυγισμένος, χρησιμοποιώντας την κατάλληλη ποσότητα μολυβιών.

Η συμπεριφορά ενός καλά ζυγισμένου φελλού μπορεί να μας υποδηλώσει πολλά πράγματα:
Αν ένα ψάρι έχει καταπιεί το δόλωμα και αρχίσει να απομακρύνεται, ο φελλός θα βυθιστεί, ενώ αν απλά το γλείφει και δεν αποφασίζει να καταπιεί το δόλωμα, ο φελλός θα κάνει μικρά βουλιάγματα. Επίσης, αν ο φελλός μας ξαπλώσει πάνω στην επιφάνεια του νερού, δείχνει ότι το ψάρι τρώει από κάτω προς τα πάνω. Έχοντας την κατάλληλη εμπειρία, μπορούμε να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε και επίσης να αναγνωρίζουμε ακόμα και το είδος του ψαριού που τσιμπάει.

This image for Image Layouts addon
Μερικά είδη συσκευασιών με μολυβάκια ίδιου μεγέθους ή διαφορετικών μεγεθών, που βρίσκουμε σε όλα τα καταστήματα ειδών αλιείας...

Το να ζυγίσουμε σωστά ένα φελλό σημαίνει ότι πρέπει να βάλουμε στην πετονιά μας μια ποσότητα μολυβιών ίση με την άνωση του ή λίγο μικρότερη. Για να γίνει αυτό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μολύβια σε διάφορα μεγέθη και σχήματα, όπως οβάλ ή μακρόστενα, σφαιρικά και σε σχήμα τορπίλης. Στο εμπόριο θα συναντήσουμε επίσης συσκευασίες μαλακών και σκληρών μολυβιών. Θα προτιμήσουμε όμως τη χρήση μαλακών μολυβιών, με τη σχισμή τους ακριβώς στο κέντρο, γιατί με αυτά δεν πληγώνουμε τις λεπτές πετονιές μας, ενώ μπορούμε επίσης να μετακινούμε άφοβα τα μολύβια μας πάνω σ’ αυτήν, αλλάζοντας συγχρόνως την κίνηση του παράμαλλου μέσα στο νερό.

This image for Image Layouts addon
Με αυτόν τον τρόπο αφαιρούμε με το ειδικό πενσάκι, τα μολύβια από την αρματωσιά μας...

Τα σκληρά μολύβια δεν είναι κατάλληλα για την τεχνική του εγγλέζικου, γιατί πληγώνουν τις πετονιές μας, με αποτέλεσμα πολλές φορές να κόβονται στα σημεία που βρίσκονται τα μολύβια και να ταλαιπωρούμαστε άδικα. Ας δούμε όμως τους τρεις τύπους μολυβιών και τη χρήση τους στο εγγλέζικο ψάρεμα:

Οβάλ μολύβια: Τα οβάλ ή μακρόστενα μολυβάκια χρησιμεύουν στην εύκολη ρίψη της αρματωσιάς και στο ομαλό και γρήγορο κατέβασμα της πετονιάς μας στο βυθό, χωρίς μπερδέματα. Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με τα στρογγυλά μολύβια.

Στρογγυλά μολύβια: Πρόκειται για τα κλασικά στρογγυλά μολυβάκια, που είναι και τα πιο συνηθισμένα στο αρμάτωμα της πετονιάς μας. Τα τοποθετούμε στην αρματωσιά μας με το ειδικό πενσάκι και τα μετακινούμε ή τα αφαιρούμε επίσης με το ίδιο, για να μην πληγώνουμε τις λεπτές πετονιές μας.

This image for Image Layouts addon
Τα μολύβια σε σχήμα σταγόνας (τορπίλες) μπορούμε να τα φυλάξουμε σε μικρά κουτάκια της αρεσκείας μας...

Μολύβια τορπίλες: Είναι μολύβια σχήματος σταγόνας, υδροδυναμικά, με τρύπα κατά μήκος του σώματός τους και χρησιμεύουν στο να κατεβάζουν το δόλωμά μας γρήγορα στο επιθυμητό βάθος. Με την τοποθέτησή τους στην αρματωσιά μας, αποφεύγουμε τα τσιμπήματα από τα μικρόψαρα στην επιφάνεια της θάλασσας και στα μεσόνερα. Οι τορπίλες επίσης, βρίσκουν εφαρμογή και σε συνθήκες με έντονα ρεύματα, επιτρέποντας στο δόλωμά μας να βρεθεί να ψαρεύει μέσα σε ελάχιστο χρόνο στο βάθος που έχουμε επιλέξει.

Ερματισμός
Ανάλογα με την τοποθέτηση των μολυβιών, αλλάζουμε και την παρουσίαση του δολώματός μας αλλά και τον τρόπο που δουλεύει η αρματωσιά μας στο νερό. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι τοποθέτησης των μολυβιών στην πετονιά μας, τους οποίους θα δούμε στη συνέχεια, εξηγώντας και τη χρήση τους:

Μικτός τρόπος (με τορπίλες και στρογγυλά μολύβια)
Σε συνθήκες με έντονο ρεύμα, σε βαθιά νερά και σε περιπτώσεις που χρησιμοποιούμε φελλό με μεγάλη άνωση, μπορούμε να τοποθετήσουμε στην πετονιά μας ένα μολυβάκι σε σχήμα τορπίλης, που θα έχει βάρος ίσο με το 60 - 70% περίπου του συνολικού ερματίσματος του φελλού. Το υπόλοιπο ερμάτισμα συμπληρώνεται με στρογγυλά μολυβάκια, ενώ την τορπίλη τη σταματάμε στο σημείο που θέλουμε τοποθετώντας ένα μολυβάκι κάτω από αυτήν. (σχήμα 1)

Ανάλογα με τον τρόπο που θα τοποθετήσουμε τα μολύβια στην αρματωσιά μας, αυτή θα έχει περισσότερο ή λιγότερο ομαλή παρουσία στο νερό:

α) Αν θέλουμε να αποφύγουμε τα μικρόψαρα στην επιφάνεια και τα μεσόνερα και έχουμε συνθήκες με ρεύμα μέτριας έντασης, τότε η τορπίλη θα τοποθετηθεί ψηλά και τα στρογγυλά μολυβάκια χαμηλότερα από αυτήν και κοντά το ένα με το άλλο. Το μειονέκτημα αυτού του ερματισμού όμως είναι ότι το δόλωμά μας παρουσιάζεται με λιγότερο φυσικό τρόπο.

β) Αν αντίθετα, ανοίξουμε το μήκος απλώματος των μολυβιών, τότε το δόλωμα παρουσιάζεται πιο φυσικά, ιδίως αν αυτό είναι μικρού μεγέθους, όπως τα bigattini ή τα μικρά σκουλήκια.
Αν τώρα, οι συνθήκες που ψαρεύουμε υποδηλώνουν ρεύμα μεγάλης έντασης, τότε η τοποθέτηση της τορπίλης γίνεται χαμηλά και τα στρογγυλά μολυβάκια τοποθετούνται από πάνω της. Αρχίζουμε με τα μεγαλύτερα από πάνω από την τορπίλη και καταλήγουμε με τα μικρότερα σε μέγεθος προς το φελλό. Ο ερματισμός αυτός επιλέγεται γιατί σε συνθήκες έντονου ρεύματος θέλουμε το δόλωμά μας να ψαρεύει πατωτά. (σχήμα 2)

This image for Image Layouts addon

Παραδείγματα ερματισμών...

Κλιμακωτός τρόπος (με στρογγυλά μολυβάκια)
Στην περίπτωση που θέλουμε να παρουσιάσουμε το δόλωμά μας με φυσικό τρόπο, χρησιμοποιούμε στρογγυλά μολυβάκια τοποθετημένα κατά μήκος της πετονιάς μας. Συνήθως απευθυνόμαστε σε καχύποπτα ψάρια, όπως οι σαργοί, τα μελανούρια ή οι τσιπούρες, χωρίς φυσικά να αποκλείουμε και τα υπόλοιπα. Με ερματισμό αυτού του τύπου, η συμπεριφορά της αρματωσιάς εξαρτάται άμεσα από τη θέση τοποθέτησης των μολυβιών επάνω στην πετονιά. Στον κλιμακωτό τρόπο, υπάρχουν τρεις βασικές παραλλαγές με τις οποίες μπορούμε να τοποθετήσουμε τα μολυβάκια:

α) Τοποθετούμε τα μολυβάκια στην πετονιά μας κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουμε το μεγαλύτερο βάρος προς τα πάνω. Αυτό σημαίνει πως ξεκινάμε να τοποθετούμε τα μικρότερα μολύβια πάνω από τον κόμπο του παράμαλλου και σε αραιές αποστάσεις μεταξύ τους, ενώ όσο ανεβαίνουμε προς τα πάνω μεγαλώνουμε το μέγεθος των μολυβιών και μικραίνουμε τις μεταξύ τους αποστάσεις. Αυτός ο τρόπος στησίματος προσφέρει πολύ καλή κινητικότητα στο δόλωμά μας και είναι κατάλληλος για περιπτώσεις με αδύναμο ρεύμα ή καθόλου. Αν όμως το βάθος που ψαρεύουμε είναι μεγάλο, τότε απλά μικραίνουμε τις αποστάσεις μεταξύ των μολυβιών, γιατί μέχρι το δόλωμά μας να φτάσει στο επιθυμητό βάθος, δεν θα έχουμε δει τα τσιμπήματα στο φελλό μας. Τέλος, όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από το πρώτο μέχρι το τελευταίο μολυβάκι, τόσο πιο φυσική παρουσία θα έχει η αρματωσιά μας. (σχήμα 3)

β) Τοποθετούμε τα μολυβάκια σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, γεγονός που είναι μια αρκετά συνηθισμένη περίπτωση για νερά χωρίς καθόλου ρεύμα. Μ' αυτόν τον τρόπο, το δόλωμά μας έχει πολύ καλή παρουσίαση στο νερό, ενώ χρησιμοποιούμε μολυβάκια ίδιου μεγέθους και βάρους. Όσο περισσότερο ανοίγουμε τις αποστάσεις μεταξύ των μολυβιών, τόσο πιο ομαλά κατεβαίνει η αρματωσιά μας στο βυθό, ενώ το παράμαλλό μας θα πρέπει να είναι σχετικά μεγάλου μήκους. (σχήμα 4)

This image for Image Layouts addon

Μεγέθη μολυβιών και αντιστοιχία σε γραμμάρια...

 

γ) Τοποθετούμε τα μολυβάκια στην πετονιά μας κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουμε το μεγαλύτερο βάρος προς τα κάτω. Δηλαδή τοποθετούμε τα μεγαλύτερα σε βάρος μολύβια ξεκινώντας πάνω από τον κόμπο του παράμαλλου, με κατεύθυνση προς το φελλό όπου και θα τελειώσουμε με τα μικρότερα σε βάρος. Ανοίγοντας τις αποστάσεις μεταξύ των μολυβιών, έχουμε σαν αποτέλεσμα η αρματωσιά μας να έχει πιο φυσική παρουσία στο νερό, δεν βλέπουμε όμως τα τσιμπήματα κατά τη διάρκεια που το δόλωμά μας κατεβαίνει προς το βυθό. Αντίθετα, μικραίνοντας τις αποστάσεις, το δόλωμά μας κατεβαίνει γρηγορότερα, αλλά η κίνηση του παράμαλλου είναι λίγο πιο αφύσικη. Το παραπάνω αρμάτωμα είναι ιδανικό σε περιπτώσεις με ρεύματα μέτριας έντασης και βαθιά νερά. (σχήμα 5)

Κατά τη διάρκεια του ψαρέματος υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζουμε το δόλωμά μας, πράγμα που κάνουμε μετακινώντας τα μολύβια μας με το ειδικό πενσάκι, για να μην πληγώσουμε την πετονιά μας.
Οι λόγοι που μπορεί να μας οδηγήσουν σε μια τέτοια απόφαση μπορεί να είναι διάφοροι: να έχουμε τοποθετήσει μολύβια πολύ κοντά στο δόλωμα, να έχουμε διαπιστώσει την ύπαρξη ρεύματος, να θέλουμε να ανοίξουμε τις αποστάσεις μεταξύ των μολυβιών για ακόμα πιο φυσική παρουσίαση του δολώματος κ.ά.

This image for Image Layouts addon
Διάφορα πενσάκια για το σφίξιμο των μολυβιών...

Για αυτούς και πολλούς ακόμα λόγους θα πρέπει τα μολυβάκια να είναι φτιαγμένα από μαλακό μολύβι και να μην τα έχουμε σφίξει υπερβολικά πάνω στην πετονιά μας. Πολλές φορές και κατά τη διάρκεια του ψαρέματος είναι συνηθισμένο να μετακινείται το τελευταίο μολυβάκι πριν το φελλό και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη βολή ο φελλός το σπρώχνει προς τα κάτω. Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, αρκεί να κατασκευάσουμε ένα κόμπο στόπερ κάτω από το τελευταίο μολυβάκι, εκεί που σταματάει ο φελλός.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε να αφήνουμε την απαραίτητη απόσταση ανάμεσα στα δύο τελευταία μολύβια πριν το φελλό, η οποία είναι ίση με δύο μήκη φελλού, ενώ το μήκος του παράμαλλου (δηλαδή η απόσταση από τον κόμπο του παράμαλλου έως το αγκίστρι), όταν το διπλώσουμε προς τα πάνω δεν πρέπει να φτάνει ποτέ το δεύτερο μολυβάκι κάτω από το φελλό.

Πένσες
Στην εγγλέζικη τεχνική, καλό είναι να χρησιμοποιούμε τα μικρότερα σε μέγεθος πενσάκια που βρίσκουμε στα καταστήματα ειδών αλιείας, γιατί μ’ αυτά πιέζονται λιγότερο τα μολυβάκια και δεν πληγώνονται οι λεπτές πετονιές μας. Στη φωτογραφία, φαίνεται το ειδικό πενσάκι της εταιρείας Stonfo, το οποίο είναι απαραίτητο για το σφίξιμο, την αφαίρεση και τη μετακίνηση των μολυβιών στην πετονιά μας.

This image for Image Layouts addon
Το πενσάκι της Stonfo...

Το παραπάνω άρθρο, έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό "Ψαρεύω"

Χειροποίητα καλάμια ψαρέματος,

επισκευές & ανακατασκευές

με την υπογραφή Yiannis Giatrakos

Get in Touch

Custom Rods

AΣμολένσκυ 3 Ν. Φάληρο

Πειραιάς, Τ.Κ. 18547

T+30 6955 856376