Τα δολώματα του εγγλέζικου...

Αξιολόγηση Χρήστη: 3 / 5

Αστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια Ανενεργά
 
This image for Image Layouts addon
Κοντά στο λιμάνι του Λαυρίου...
Κείμενο - φωτογραφίες: Γιάννης Γιατράκος

Όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά τη σπουδαιότητα του δολώματος για την τελική έκβαση του ψαρέματος μας, όπως επίσης και πως αυτό πρέπει να επιλέγεται με βάση τα ψάρια στα οποία απευθυνόμαστε και τις συνθήκες του τόπου όπου επιλέξαμε να ρίξουμε τις αρματωσιές μας. Στις τεχνικές που χρησιμοποιούμε ελαφρύ εξοπλισμό και ντελικάτες αρματωσιές, όπως είναι η τεχνική του εγγλέζικου αλλά και του bolognese, ένα δόλωμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο μ’ αυτές, το γνωστό σε όλους μας bigattini. Είναι όμως σωστό, μέσα από μια τεράστια ποικιλία φυσικών και τεχνητών δολωμάτων να χρησιμοποιούμε μόνο αυτό;

Η αλήθεια είναι πως στην τεχνική του εγγλέζικου θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια ευρεία γκάμα δολωμάτων, απλά τα bigattini θεωρούνται ένα από τα πλέον σίγουρα δολώματα, στην επιλογή των οποίων συνυπολογίζεται το γεγονός ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια και στο μαλάγρωμα. Το μικρό τους κόστος, σε συνδυασμό με την ποσότητα τους, τα καθιστούν ίσως ένα από τα πιο αποδοτικά και αποτελεσματικά δολώματα στις σύγχρονες τεχνικές με τις οποίες ασχολούμαστε τα τελευταία χρόνια. Στη συνέχεια, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια αναφορά στα περισσότερα γνωστά δολώματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στην τεχνική του εγγλέζικου, γνωρίζοντας πως το μοναδικό πράγμα που μπορεί να μας περιορίσει σχετικά, είναι η φαντασία μας.

This image for Image Layouts addon
Bigattini στο φυσικό τους χρώμα, λευκό - μπεζ...
Bigattini

Τα bigattini έχουν κάνει την εμφάνισή τους εδώ και αρκετά χρόνια στην ελληνική αγορά, όπου αργά αλλά σταθερά καθιερώθηκαν σαν το καλύτερο δόλωμα στις τεχνικές του feeder, του εγγλέζικου και του bolognese, με πιο διαδεδομένες τις δύο τελευταίες. Στα καταστήματα ειδών αλιείας, τα συναντάμε στο φυσικό τους χρώμα, το λευκό - μπεζ, το οποίο είναι κι αυτό που γνωρίζουμε οι περισσότεροι. Στο εξωτερικό, όπου και πρωτοεμφανίστηκαν, χρησιμοποιούνται με εκπληκτικά αποτελέσματα στα γλυκά νερά και στη θάλασσα, βρίσκοντας τα όμως (εκτός από το φυσικό τους χρώμα) σε ποικιλία χρωμάτων όπως το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο και το πράσινο. Προς το παρών στη χώρα μας, τους παραπάνω χρωματισμούς τους βρίσκουμε με δυσκολία γιατί οι εταιρείες ειδών αλιείας ξεκίνησαν την εισαγωγή τους με μικρές ποσότητες, μάλλον δοκιμαστικά, μέχρι να πειστούν για την αποτελεσματικότητά τους και ν’ αρχίσει κανονικά η διάθεσή τους. Όπως όλα λοιπόν τα δολώματα, έτσι και τα bigattini έχουν θετικά και αρνητικά σημεία, τα οποία και θα αναλύσουμε παρακάτω.

This image for Image Layouts addon
Χρωματιστά bigattini...
Θετικά

Τα bigattini μπορούν να χρησιμοποιηθούν με την ίδια επιτυχία στο ψάρεμα επιφανείας, στα μεσόνερα και στο βυθό, προσαρμόζοντας κάθε φορά το μαλάγρωμα και τον τρόπο που αυτό γίνεται, καθώς εφαρμόζουμε τις διάφορες τεχνικές. Η χρήση π.χ., μαλαγρωτή στην τεχνική του feeder, κρίνεται αναγκαία, όπως και η χρήση ειδικής σφεντόνας στην τεχνική του εγγλέζικου. Το κόστος τους για ένα πολύωρο ψάρεμα είναι σχετικά χαμηλό, αν κρίνει κανείς πως από ένα κιλό θα χρειαστούμε ελάχιστα για δόλωμα (3 – 4 bigattini αρκούν για να καλύψουν κάθε φορά το αγκίστρι μας), ενώ τα υπόλοιπα θα τα χρησιμοποιήσουμε στο μαλάγρωμα με τη χρήση σφεντόνας και ελάχιστη ποσότητα μέσα στη μαλάγρα αλεύρων που πιθανόν να χρησιμοποιήσουμε. Για παράδειγμα, να αναφέρουμε πως για την παρασκευή ενός κιλού μαλάγρας με άλευρα, θα χρειαστούμε 100 με 150 γραμμάρια bigattini, δηλαδή περίπου μια γεμάτη χούφτα από αυτά τα μικροσκοπικά σκουληκάκια. Κατά την διαδικασία του μαλαγρώματος με τη χρήση σφεντόνας, η ποσότητα που χρειαζόμαστε κάθε φορά είναι ελάχιστη και είναι γύρω στα 20 με 30 bigattini τα οποία τα ρίχνουμε ανά 10 με 15 λεπτά στο σημείο που έχουμε δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την τεχνική που εξασκούμε.

Στα θετικά τους, μπορούμε επίσης να σημειώσουμε την κινητικότητα τους η οποία παραμένει για αρκετό χρονικό διάστημα και μέσα στο νερό, που σε συνδυασμό με το συνεχές και σταθερό μαλάγρωμα προκαλεί τα ψάρια να τα δοκιμάσουν, κάμπτοντας τους όποιους δισταγμούς και επιφυλάξεις μπορεί να έχουν. Αν αναρωτιέστε ακόμα γιατί τα bigattini σημείωσαν τόση μεγάλη επιτυχία, η εξήγηση είναι απλή: πρόκειται για μια πλούσια πηγή πρωτεΐνης και όπως όλα τα ζωντανά δολώματα, έτσι κι αυτά είναι ιδιαίτερα ελκυστικά λόγω της συνεχούς κίνησης τους με αποτέλεσμα να είναι αρεστά σε όλα σχεδόν τα ψάρια. Να σημειώσουμε επίσης πως όσο μικρότερες διαμέτρους πετονιάς χρησιμοποιούμε, τόσο περισσότερη φυσικότητα προσδίδουμε στο δολωμένο μας αγκίστρι με την κίνηση τους μέσα στο νερό, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το βάθος και την καχυποψία των ψαριών. Εξάλλου, μην ξεχνάτε πως οι τεχνικές αυτές απέκτησαν τη μεγάλη διάδοση που έχουν σήμερα λόγω της χρήσης μικρών διαμέτρων πετονιάς και είναι και αυτές που μας δίνουν τη συγκίνηση κατά την διάρκεια της πάλης μ’ ένα μεγάλο θήραμα.

This image for Image Layouts addon
Χρωματιστά bigattini...
Αρνητικά

Στα αρνητικά του bigattino, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την έντονη μυρωδιά αμμωνίας που εκκρίνει από τους αδένες του σώματος του, με αποτέλεσμα να μας είναι λίγο ενοχλητική, αλλά και τη σχετικά πολύπλοκη διαδικασία που απαιτείται για τη σωστή συντήρηση του. Το πρόβλημα που δημιουργείται με τη μυρωδιά, δεν αντιμετωπίζεται παρά μόνο συνηθίζεται με τον καιρό.
Το πλέον αρνητικό σημείο είναι πως σε ελάχιστο χρονικό διάστημα θα γίνουν μύγες και εδώ οφείλω να τονίσω ιδιαίτερα, την ασυνειδησία μερικών ψαράδων που χρησιμοποιούν τα bigattini, οι οποίοι μετά το τέλος του ψαρέματος τους τα εγκαταλείπουν ζωντανά ή ψόφια στο μέρος που ψάρευαν. Επιπλέον και ανάλογα με το κρύο που κάνει ειδικά κατά την περίοδο του χειμώνα, τα bigattini χάνουν την περίφημη κινητικότητα τους και έτσι μικραίνει ο χρόνος παραμονής τους μέσα στο νερό. Θα πρέπει λοιπόν, αν τα χρησιμοποιούμε τους χειμερινούς μήνες, να προσέχουμε ώστε να αντικαθιστούμε συχνότερα τα δολωμένα σκουληκάκια με καινούργια, που θα είναι ζωηρά και κινητικά. Εξάλλου, δεν ενδείκνυται η χρήση τους, σε βυθούς με βάθος μεγαλύτερο των 20 – 25 μέτρων, όπου μειώνεται η κινητικότητα τους και δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να μαλαγρώσουμε με ακρίβεια στο σημείο όπου βρίσκονται οι αρματωσιές μας.

Tην επόμενη φορά που θα ξεχάσετε να προμηθευτείτε bigattini ή δεν θα βρείτε στην αγορά, να θυμάστε πως στα βραχάκια που ψαρεύετε ή στο διπλανό μόλο, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μπορείτε να εφοδιαστείτε με τα απαραίτητα δολώματα...

Ι. Γιατράκος
Συντήρηση

Όπως τα περισσότερα δολώματα, έτσι και τα bigattini προϋποθέτουν ειδική συντήρηση μετά την αγορά τους για να παραμείνουν ζωντανά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πωλούνται μέσα σε ειδικές υφασμάτινες σακούλες από τα καταστήματα ειδών αλιείας, δεμένες και σφιγμένες πολύ καλά. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι γιατί δεν πρέπει να υπάρχει άνεση χώρου και περιθώρια κινήσεων, γιατί όπως γνωρίζουμε είναι υπερκινητικά και η κίνηση μεταξύ τους παράγει συγχρόνως και θερμοκρασία, η οποία επιταχύνει τη μετάβαση στο επόμενο στάδιο της εξέλιξης τους: τα bigattini "πεθαίνουν" και γίνονται κουκούλια, τα γνωστά casters, τα οποία μας είναι σχεδόν άχρηστα. Τα casters τα καταλαβαίνουμε από το πρώτο στάδιο που θα δημιουργηθούν, όταν το δέρμα τους αρχίζει να σκληραίνει χάνοντας το μπεζ χρώμα που είχαν στην αρχή, παίρνοντας σταδιακά ένα πορτοκαλί προς κόκκινο - καφέ στη συνέχεια, το οποίο στο τέλος θα γίνει σκούρο - καφέ προς μαύρο. Στο επόμενο στάδιο, οι προνύμφες των μικροσκοπικών σκουληκιών θα γίνουν κανονικές μύγες.

Τα bigattini τα συντηρούμε σε ειδικά ψυγεία σε θερμοκρασίες Οο C έως + 2o C (μηδέν - δύο) και φροντίζουμε ώστε να μη δημιουργείται υγρασία, κάτι που φαίνεται πιάνοντας την πάνινη σακούλα η οποία σε αυτή την περίπτωση θα είναι βρεγμένη. Αν διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο, αλλάζουμε το πριονίδι που υπάρχει μέσα στη συσκευασία τους με καινούργιο, το οποίο εφοδιαζόμαστε από τα καταστήματα που διακινούν το δόλωμα ή προμηθευόμαστε ψιλό πίτουρο με το οποίο μπορούμε να κάνουμε το ίδιο καλά τον καθαρισμό τους. Επειδή είναι σχεδόν αδύνατο να διαθέτουμε ειδικό ψυγείο για τα bigattini, τα συντηρούμε στα κανονικά οικιακά ψυγεία (εκτός κι αν υπάρχει η δυνατότητα να έχουμε ένα ξεχωριστό) φροντίζοντας να τα διατηρούμε καθαρά και σε καλή κατάσταση ώσπου να φτάσει η ώρα να τα χρησιμοποιήσουμε στο ψάρεμα μας.

This image for Image Layouts addon
Λευκά bigattini. Από αυτά, διαλέγουμε τα πιο κινητικά για να δολώσουμε...
Bigattini: πως θα τα συντηρήσουμε...

Ένας εύκολος, αν και χρονοβόρος τρόπος για τον καθαρισμό και τη συντήρηση των bigattini είναι ο εξής: τα βγάζουμε απ’ το ψυγείο μόλις διαπιστώσουμε υγρασία και τα τοποθετούμε σε μια μεγάλη και φαρδιά λεκάνη.
Τα αφήνουμε για λίγες ώρες ώστε να κινηθούν και να γίνουν και πάλι ζωηρά και στη συνέχεια τα "περνάμε" από ψιλή σήτα για να φύγει το παλιό και υγραμένο πριονίδι. Ταυτόχρονα, ξεκαθαρίζουμε τα casters με υπομονή, μια διαδικασία κουραστική και μερικές φορές βαρετή, πλην όμως απαραίτητη. Αυτό γίνεται, γιατί τα casters στη φάση του μαλαγρώματος επιπλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας και απομακρύνουν τα ψάρια από την ψαρεύτρα μας, εκτός αν επιδιώκουμε να ψαρέψουμε μακριά, για ψάρεμα στον αφρό, π.χ., για μελανούρια.

Αφού λοιπόν γίνει ο καθαρισμός, τα ξανά τοποθετούμε στη λεκάνη και αφού τα ραντίσουμε με ελάχιστο νερό, κάτι σαν πότισμα θα λέγαμε, τ' αφήνουμε λίγη ώρα και στη συνέχεια τα πασπαλίζουμε με την ειδική τροφή σε μορφή φαρίνας, ώστε να τραφούν για μια ώρα περίπου. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι τα bigattini να αποκτήσουν τον όγκο που είχαν όταν τα αγοράσαμε και να παραμείνουν καθαρά και κινητικά, ενώ παράλληλα καθαρίζεται και το λίπος από το δέρμα τους κάνοντας τα να γυαλίζουν. Καθαρίζουμε μ’ ένα πέρασμα από τη σήτα την υπόλοιπη φαρίνα και προσθέτοντας δύο με τρεις χούφτες καθαρό πριονίδι ή πίτουρο μέσα σε μια καθαρή πάνινη σακούλα, τα αποθηκεύουμε πάλι στο ψυγείο μας, φροντίζοντας να κλείσουμε πολύ καλά τη σακούλα.

This image for Image Layouts addon
Με τη παρέα, για εγγλέζικο...
Τρόπος δόλωσης

Για να δολώσουμε με ευκολία τα bigattini στο αγκίστρι μας, πρέπει πρώτα απ’ όλα αυτό να είναι μικρό. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ο τύπος του, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως όλα τα αγκίστρια είναι κατάλληλα.
Όπως γίνεται σ’ όλες συνήθως τις τεχνικές ψαρέματος, μόνο ύστερα από αρκετούς πειραματισμούς και συνεχή ενασχόληση, μπορούμε με ασφάλεια να καθορίσουμε την προτίμηση μας σε κάποιο συγκεκριμένο τύπο αγκιστριού. Έχοντας πάντα στο μυαλό μας πως οτιδήποτε καινούργιο ή άγνωστο σ’ εμάς δεν είναι απορριπτέο, το δοκιμάζουμε και στη συνέχεια αποφασίζουμε αν θα πρέπει να συνεχίσουμε να το χρησιμοποιούμε ή όχι. Σε γενικές γραμμές, τα αγκίστρια πρέπει να είναι κατασκευασμένα απ’ όσο γίνεται πιο λεπτό και γερό σύρμα, με το αρπάδι τους να είναι μικρό για να μην πληγώνει τα ευαίσθητα σκουληκάκια, ενώ επιβάλλεται η ακίδα τους να είναι ιδιαίτερα κοφτερή.

Ένας από τους πιο απλούς τρόπους δόλωσης, είναι να περάσουμε το πρώτο bigattini κατά μήκος του σώματος του στο κοτσάνι του αγκιστριού ώστε να το καλύψουμε. Στη συνέχεια, περνάμε όσο πιο επιφανειακά γίνεται 2 με 3 ακόμα, με τέτοιον τρόπο ώστε να φαίνονται σαν να κρέμονται από αυτό, αφήνοντας ακάλυπτη μόνο την ακίδα του αγκιστριού. Με τον τρόπο αυτό τα bigattini κινούνται ελεύθερα και παραμένουν προκλητικά. Για να μην τραυματιστούν τα bigattini θα πρέπει να δολωθούν απ’ την χοντρή τους πλευρά, η οποία ξεχωρίζει από τις μικρές προεξοχές που διαθέτει.

This image for Image Layouts addon
Μπάλες μαλάγρας, ανακατεμένες με bigattini...
Μαλάγρωμα

Το μαλάγρωμα με bigattini γίνεται ρίχνοντας με την ειδική σφεντόνα μια μικρή ποσότητα πάνω ή γύρω στο φελλό μας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Μπορούμε επίσης, να ανακατέψουμε μια μικρή ποσότητα bigattini με την μαλάγρα μας και να μαλαγρώσουμε με μικρές μπάλες την περιοχή που ψαρεύουμε, φροντίζοντας η μαλάγρα μας να έχει τέτοια σύνθεση, ώστε να διαλύεται - επιλεκτικά - στην επιφάνεια, στα μεσόνερα ή στο βυθό. Σε σημεία με βαθιά νερά, επιβάλλεται η χρήση ειδικής κόλλας για bigattini με την προσθήκη άμμου ή μικρών βότσαλων στο εσωτερικό του μίγματος ώστε να αποκτήσει βάρος και να φτάσει γρήγορα στο βυθό.
Αυτό γίνεται, τοποθετώντας τα bigattini σε μια φαρδιά λεκάνη και αφού τα ραντίσουμε με λίγο νερό, τα "αλευρώνουμε" με μια ποσότητα κόλλας. Τα bigattini πρέπει να είναι στεγνά και καλά καθαρισμένα από το πριονίδι, για να αποφύγουμε δυσάρεστες και αντιπαραγωγικές καταστάσεις. Αφήνουμε το μείγμα για δέκα λεπτά περίπου και στη φάση αυτή, αν κολλάει πολύ σημαίνει πως χρησιμοποιήσαμε παραπάνω νερό και πρέπει να ρίξουμε κι άλλη ποσότητα κόλλας. Αν το μείγμα δεν κολλάει στα χέρια μας, τότε σημαίνει πως είναι έτοιμο και δεν μένει παρά να φτιάξουμε μικρές μπάλες και να μαλαγρώσουμε την περιοχή που ψαρεύουμε με τη χρήση σφεντόνας για μαλάγρα.

This image for Image Layouts addon
Λαύριο συνέχεια...
Σκουλήκια

Τα σκουλήκια (ακροβάτης, μαύρο, αμερικάνικο κ.ά.) είναι γνωστά για την αποτελεσματικότητα τους από άλλες τεχνικές ψαρέματος, όπου και χρησιμοποιούνται με μεγάλη επιτυχία. Στην κατηγορία αυτή, μπορούμε επίσης να κατατάξουμε τις μάνες, το φαραώ, το κόκκινο άγριο, τον ολλανδό, την τριχιά και άλλα δολώματα αυτής της μορφής. Τα βρίσκουμε συνήθως στα καταστήματα ειδών αλιείας και τα περισσότερα από αυτά είναι παραγωγής, ενώ μερικά μπορούμε να τα βρούμε και να τα συλλέξουμε μόνοι μας εάν έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις.

Θετικά

Δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένας περιορισμός στη χρήση τους αν γίνει με τον κατάλληλο τρόπο, δολωμένα σε ανάλογου μεγέθους αγκίστρι. Τα περισσότερα απ' αυτά είναι ιδιαίτερα ελκυστικά αν είναι ζωντανά, καθώς προσελκύουν τα ψάρια με την κινητικότητα τους ενώ ταυτόχρονα ερεθίζουν τα θηράματα με το αίμα και τα υγρά που εκλύουν από το σώμα τους.
Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και νεκρά, αρκεί να τα έχουμε διατηρήσει σε καλή κατάσταση με το ίδιο καλά αποτελέσματα.

This image for Image Layouts addon
Στιγμές αναμονής...
Αρνητικά

Στα αρνητικά, τα μόνα σημεία που μπορούμε να βρούμε είναι ο μικρός χρόνος συντήρησης - συνήθως στο ψυγείο μας - και το αυξημένο κόστος αγοράς τους. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν είναι δυνατόν να αγοράσουμε μεγάλη ποσότητα ώστε να διαθέσουμε μέρος από αυτή και στο μαλάγρωμα, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούμε άλλου είδους μαλάγρα στο ψάρεμα μας.

Συντήρηση

Τα πιο πολλά από τα παραπάνω σκουλήκια, τα συντηρούμε στις συσκευασίες που τα αγοράζουμε, τοποθετώντας τα μέσα στο ψυγείο μας σε κανονικές θερμοκρασίες συντήρησης.
Μερικά από αυτά, όπως για παράδειγμα το φαραώ, για να τα διατηρήσουμε ζωντανά απαιτούν την τοποθέτηση τους σε θερμοκρασία δωματίου και συχνή αλλαγή νερού. Αν δεν γνωρίζουμε τον τρόπο με τον οποίο τα συντηρούμε, αρκεί συνήθως μια ερώτηση στο κατάστημα από το οποίο τα αγοράσαμε. Αν για κάποιο λόγο, τα έχουμε πολλές μέρες και δεν σκοπεύουμε να τα ψαρέψουμε άμεσα, θα πρέπει να τα παστώσουμε χρησιμοποιώντας αλάτι. Κατόπιν τα τοποθετούμε στην κατάψυξη του ψυγείου μας σε μικρές ποσότητες μέσα σε σακουλάκια. Έτσι, οποιαδήποτε στιγμή θέλουμε παίρνουμε την ποσότητα που χρειαζόμαστε, αφήνοντας την υπόλοιπη για την επόμενη φορά.

This image for Image Layouts addon
Δόλωμα σκουλήκι - τριχιά...
This image for Image Layouts addon
Δόλωμα σκουλήκι - αμερικάνικο...
Τρόπος δόλωσης

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο δολώνουμε τα ζωντανά σκουλήκια, είναι με την ειδική βελόνα δόλωσης. Περνάμε τη βελόνα σε όλο το μήκος σώματος του δολώματος, υπολογίζοντας στο περίπου το μήκος που θα χρειαστούμε ώστε να καλύψουμε το αγκίστρι μας και τον κόμπο στο κοτσάνι του. Πιέζοντας με το νύχι μας το σκουλήκι στο σημείο που θέλουμε να το κόψουμε, σταματάμε προσωρινά τη ροή του αίματος στο συγκεκριμένο σημείο και με λίγη παραπάνω πίεση το αποκόπτουμε από το υπόλοιπο σώμα. Τοποθετούμε την ακίδα του αγκιστριού μας στην υποδοχή της βελόνας δόλωσης και μεταφέρουμε το κομμένο κομμάτι από τη βελόνα στο στέλεχος του αγκιστριού.
Στο σημείο αυτό, προσέχουμε να μείνει ένα μικρό κομμάτι από το σώμα του σκουληκιού εκτός του αρπαδιού του αγκιστριού για να κρέμεται ελεύθερα, ώστε με την κίνηση του να προσελκύσει τα ψάρια να το δοκιμάσουν και ταυτόχρονα να κρατηθεί κατά τη φάση του πετάγματος. Η ίδια διαδικασία μπορεί να γίνει και χωρίς τη χρήση της βελόνας, αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη εμπειρία. Με τον ίδιο σχεδόν τρόπο, δολώνουμε και τα νεκρά σκουλήκια που αναφέραμε πιο πάνω.
Το φαραώ, το κόβουμε συνήθως σε μικρά κομμάτια, ανάλογα με το μέγεθος του αγκιστριού που χρησιμοποιούμε, τα οποία αλευρώνουμε με ψιλό πίτουρο μέσα σ’ ένα ταπεράκι που έχουμε μαζί μας. Το πίτουρο, έχει την ιδιότητα να συγκρατεί το δόλωμα ώστε να μη γλιστράει απ’ τα χέρια μας όταν προσπαθούμε να το δολώσουμε και ταυτόχρονα να κρατάει τα υγρά του κομμένου σκουληκιού διατηρώντας τις ιδιότητες του.
Όσον αφορά τη μάνα, θα πρέπει να την κόψουμε σε λωρίδες αφού πρώτα την ξεπλύνουμε για να φύγει η άμμος απ' το εσωτερικό της. Τη δολώνουμε κεντητά στο αγκίστρι μας σε μέγεθος τέτοιο που να μας το καλύπτει ολόκληρο και να μπορεί να κρατηθεί για αρκετή ώρα στο αγκίστρι μας λόγω του σκληρού δέρματος της.

This image for Image Layouts addon
Δολωμένο αμερικάνικο...
This image for Image Layouts addon
Σκουλήκι φαραώ...
Μαλάγρωμα

Χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε σκουλήκι στο ψάρεμα μας, είναι δύσκολο έως αδύνατο να μαλαγρώσουμε με αυτό και την ψαρεύτρα μας κυρίως για λόγους οικονομικούς. Γι’ αυτό, σχεδόν πάντα μεταχειριζόμαστε άλλου είδους μαλάγρα, όπως για παράδειγμα άλευρα σε σκόνη, υγρές μαλάγρες ή μαλάγρες δικής μας παρασκευής ακόμα και bigattini αν υπάρχει στη διάθεση μας. Ο σκοπός της μαλάγρας, είναι να προσελκύσει τα ψάρια της ευρύτερης περιοχής στην ψαρεύτρα μας ερεθίζοντας τις αισθήσεις τους προκαλώντας τα να γευθούν το δόλωμα μας. Για το λόγο αυτό, αν δεν βρίσκουμε bigattini ή δεν θέλουμε να δολώσουμε από το ίδιο μπορούμε να εκμεταλλευτούμε οποιοδήποτε δόλωμα βρούμε διαθέσιμο στην αγορά με εξίσου εκπληκτικά αποτελέσματα.

This image for Image Layouts addon
Σκουλήκια μάνες...
Οστρακοειδή

Όπως και τα σκουλήκια, έτσι και τα οστρακοειδή (πεταλίδες, σαλιγκαράκια, σωλήνες κ.ά.) είναι γνωστά στους περισσότερους από εμάς από άλλες τεχνικές και ίσως για κάποιους να αποτέλεσαν την είσοδο τους στον κόσμο των δολωμάτων. Πεταλίδες, σκαρτσίνια, μύδια, γυαλιστερές, σαμάρι, σωλήνα, στρείδια κ.ά., είναι δολώματα με μεγάλη διατροφική αξία. Κάποια από αυτά, τα βρίσκουμε στα καταστήματα ειδών αλιείας, ενώ για άλλα αρκεί να κάνουμε μια βόλτα σε κοντινά βραχάκια της περιοχής μας και να μαζέψουμε σ’ ένα κουβαδάκι όσα χρειαζόμαστε για το ψάρεμα μας.

Θετικά

Τα πιο πολλά οστρακοειδή, είναι δολώματα τα οποία τα βρίσκουμε μόνοι μας και γι’ αυτό το κόστος τους είναι μηδενικό. Είναι αρεστά στα περισσότερα ψάρια, αρκεί να είναι φρέσκα και καλοδιατηρημένα. Μπορούμε να μαζέψουμε όση ποσότητα θέλουμε αρκεί να μην είμαστε πλεονέκτες συλλέγοντας άσκοπα πολλά απ' αυτά.

Αρνητικά

Όπως όλα τα ζωντανά δολώματα, έτσι κι αυτά έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής ακόμα και σε ιδανικές συνθήκες συντήρησης. Αν κατά το τέλος του ψαρέματος μας περισσέψει έστω και κάποια μικρή ποσότητα από αυτά (σαλιγκάρια, πορφύρες κ.ά.,), θα πρέπει να τα ρίξουμε πίσω στη θάλασσα και όχι να τα πετάξουμε ή να τα παρατήσουμε στο σημείο που ψαρεύαμε.

Συντήρηση

Τα οστρακοειδή, τα διατηρούμε σε ένα μικρό δοχείο με θαλασσινό νερό το οποίο φροντίζουμε να το ανανεώνουμε συχνά. Μερικά από αυτά, όπως η σωλήνα ή το σαμάρι διατηρούνται στη συντήρηση του ψυγείου μας μέσα σε βρεγμένη εφημερίδα για λίγες ημέρες. Αν τα έχουμε πολλές ημέρες και θέλουμε να τα παστώσουμε, τα κόβουμε σε μικρές λωρίδες και τα αποθηκεύουμε σε μικρές συσκευασίες στην κατάψυξη του ψυγείου μας.

This image for Image Layouts addon
Δολωμένη μάνα...
Τρόπος δόλωσης

Συνήθως και αφού πρώτα αφαιρέσουμε ή σπάσουμε το κέλυφος, τα κόβουμε σε μικρά κομμάτια ή σε λωρίδες και τα δολώνουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτουμε το αγκίστρι μας αφήνοντας έξω το αρπάδι του. Να θυμίσω πως το μέγεθος του αγκιστριού που χρησιμοποιούμε, εξαρτάται άμεσα από το μέγεθος του δολώματος που διαθέτουμε.

Μαλάγρωμα

Για το μαλάγρωμα, ισχύει ότι αναφέραμε παραπάνω για τα σκουλήκια, με τη μόνη διαφορά, ότι μπορούμε μέσα στη μαλάγρα μας να σπάσουμε μερικά και να τα ανακατέψουμε μαζί με το κέλυφος. Στην περίπτωση όμως αυτή, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ποσότητα που θα ρίξουμε μέσα στη μαλάγρα μας, έτσι ώστε να μην χορτάσουμε τα ψάρια γιατί θα παραμείνουν αδιάφορα για τα δολώματα μας.

Ζύμες

Οι διάφορες ζύμες που βρίσκουμε στο εμπόριο, καθώς κι αυτές που φτιάχνουμε μόνοι μας στο σπίτι, είναι από τα δολώματα που δεν χρησιμοποιούνται όσο θα έπρεπε με την εγγλέζικη τεχνική. Παρεξηγημένες και συνδυασμένες σε μεγάλο βαθμό με τις τεχνικές του απίκο και του bolognese, τείνουν να ξεχαστούν εντελώς από τους σύγχρονους ψαράδες. Συνταγές υπάρχουν άπειρες και τ' αποτελέσματα είναι συνήθως απρόσμενα χαρίζοντας μας μεγάλα θηράματα.

This image for Image Layouts addon
Προετοιμασία μαλάγρας...

Θετικά
Τις ζύμες τις προτιμούν σχεδόν όλα τα ψάρια, ανεξαρτήτως είδους και μεγέθους, ενώ κατασκευάζονται εύκολα και σχετικά γρήγορα με ιδιαίτερα φτηνά υλικά. Υπάρχουν σε διάφορες γεύσεις σε όλα τα καταστήματα ειδών αλιείας και σε μικρές συσκευασίες για να μην χαλάνε. Το κόστος αγοράς είναι ελάχιστο και μπορούν να μας καλύψουν για παραπάνω από δυο περίπου ψαρέματα μεγάλης διάρκειας. Οι περισσότερες έτοιμες ζύμες που κυκλοφορούν, έχουν πολύ καλή συνοχή κατά το πέταγμα της αρματωσιάς και επίσης παραμένουν για αρκετή ώρα στο αγκίστρι μας.

Αρνητικά
Επιβάλλεται η χρήση ελατηρίου συγκράτησης της ζύμης πάνω στο αγκίστρι μας, ειδικά αν η ζύμη μας δεν είναι πολύ σφικτή και είναι συνήθως δικιάς μας παρασκευής. Για το λόγο αυτό, έχουμε μαζί μας πάντα λίγο αλεύρι, τριμμένη φρυγανιά ή ότι άλλο κρίνουμε απαραίτητο για το σκοπό αυτό.

Συντήρηση
Οι έτοιμες ζύμες του εμπορίου δεν χρειάζονται συντήρηση, απλά φροντίζουμε να κλείσουμε πολύ καλά τη συσκευασία τους και είναι έτοιμες για χρήση μέχρι την επόμενη φορά. Εννοείται φυσικά, πως τις αποθηκεύουμε σε σκιερό μέρος ή μέσα στα ψυγεία μας για να μην ξεραίνονται και χάνουν τις ιδιότητες τους. Τις ζύμες που παρασκευάζουμε εμείς, αν θέλουμε να τις διατηρήσουμε για πολλές ημέρες, τις τοποθετούμε σε ταπεράκια στο ψυγείο ή ρίχνουμε αρκετό αλάτι και τις συντηρούμε για λίγο χρονικό διάστημα, σε θερμοκρασία δωματίου.

Τρόπος δόλωσης
Ένα μικρό μπαλάκι, ικανό να καλύψει το αγκίστρι μας, είναι αρκετό αφήνοντας την ακίδα του αγκιστριού να εξέχει ελάχιστα από αυτό. Αν θέλουμε, υπάρχουν ειδικά ελατήρια συγκράτησης ζύμης και είναι εύκολα στη χρήση τους. Διαλέγουμε το μέγεθος που θέλουμε και αφού δέσουμε πρώτα το αγκίστρι μας στο παράμαλλο, κατόπιν περνάμε το ελατήριο από την ακίδα προς το κοτσάνι. Με τη χρήση του ελατηρίου, το δόλωμα μας αντέχει στις επιθέσεις των μικρών ψαριών και αυξάνει την παραμονή του στο νερό, ενώ παράλληλα δεν φεύγει εύκολα με τις ρίψεις από το αγκίστρι μας.

Μαλάγρωμα
Χρησιμοποιώντας ζύμη σαν δόλωμα, μπορούμε να μαλαγρώσουμε με οποιονδήποτε τρόπο από αυτούς που αναφέραμε παραπάνω στα άλλα είδη δολωμάτων.

Νωπά δολώματα

Τα νωπά δολώματα (σαρδέλα, γαρίδα, καλαμάρι κ.ά.), φρέσκα ή κατεψυγμένα, μπορούμε να τα προμηθευτούμε πολύ εύκολα σε σχετικά χαμηλή τιμή. Το μόνο που χρειάζεται, είναι λίγος χρόνος για να τα ετοιμάσουμε ώστε όταν τα χρειαστούμε να είναι έτοιμα. Από τις γαρίδες, καθαρίζουμε το κέλυφος και κόβουμε το κρέας τους σε κομμάτια, ανάλογα με το μέγεθος του αγκιστριού που θέλουμε. Τα υπολείμματα από τα κελύφη, τα πολτοποιούμε σ’ ένα μπλέντερ και τα φυλάμε ξεχωριστά για το μαλάγρωμα σε μικρά πλαστικά μπουκάλια στην κατάψυξη. Στις σαρδέλες, αφαιρούμε μ’ ένα κοφτερό μαχαιράκι το κεφάλι, την ουρά, το κεντρικό κόκαλο και τα εντόσθια, που μπορούμε να τα εκμεταλλευτούμε αν θέλουμε στη μαλάγρα μας, περνώντας τα απ' το μπλέντερ. Τα φιλέτα της σαρδέλας που έμειναν, τ' αλατίζουμε με χοντρό αλάτι για να σφίξουν ή τ' αφήνουμε για λίγη ώρα στον ήλιο πάνω σε μια εφημερίδα για να φύγουν τα υγρά τους. Στη συνέχεια, τα τοποθετούμε σ’ ένα ταπεράκι και τα χρησιμοποιούμε καλύτερα την ίδια μέρα στο ψάρεμα μας, κόβοντας ανάλογα κομμάτια. Το καλαμάρι, αφού το χτυπήσουμε λίγο για να μαλακώσει και το καθαρίσουμε, το ετοιμάζουμε κόβοντας το σε μακρόστενες λωρίδες. Το τοποθετούμε σε ταπεράκια και είναι έτοιμο για χρήση όποτε το χρειαστούμε.

This image for Image Layouts addon
Μαλάγρα με bigattini...

Θετικά
Τα βρίσκουμε σχετικά εύκολα και με μικρό κόστος καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Δουλεύουν σε ικανοποιητικό βαθμό όλα, ανεξαιρέτως τις εποχές και τα προτιμούν σχεδόν τα περισσότερα ψάρια.

Αρνητικά
Εκτός από το καλαμάρι ή τη σουπιά τα οποία έχουν αρκετά σκληρό κρέας, η γαρίδα και η σαρδέλα δεν είναι τόσο ανθεκτικά στα τσιμπήματα των ψαριών και απαιτείται συχνός έλεγχος κατά τη διάρκεια του ψαρέματος.

Συντήρηση
Η γαρίδα μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στην κατάψυξη, αντίθετα από τη σαρδέλα που είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται την ίδια ημέρα, όσο είναι ακόμη φρέσκια. Το καλαμάρι, μπορούμε κι αυτό να το διατηρήσουμε στην κατάψυξη για όσο χρόνο θέλουμε χωρίς να χάσει ιδιαίτερα τη μυρωδιά του.

Τρόπος δόλωσης
Αν οι σαρδέλες που αγοράσαμε είναι φρέσκες, μπορούμε να τις καθαρίσουμε στο σημείο που ψαρεύουμε και να δολώνουμε μικρά κομμάτια από το κρέας τους, κομμένα με το χέρι για πιο φυσική παρουσία. Τις γαρίδες, τις κόβουμε στο μέγεθος του αγκιστριού που θέλουμε να καλύψουμε, προσέχοντας να προεξέχει λίγο η ακίδα του. Το καλαμάρι, το κόβουμε λωρίδες και το περνάμε στο αγκίστρι μας κεντητά.

Μαλάγρωμα
Χρησιμοποιώντας νωπά δολώματα, μπορούμε να μαλαγρώσουμε με διάφορους τρόπους, μερικούς από τους οποίους ήδη αναφέραμε. Να συμπληρώσω επίσης, πως φτιάχνοντας μια μαλάγρα του εμπορίου με κάποια από τις γεύσεις των παραπάνω δολωμάτων, μπορούμε να τη βελτιώσουμε προσθέτοντας σ’ αυτή τα υπολείμματα από τα δολώματα που καθαρίσαμε.

This image for Image Layouts addon
Δολωμένη ψίχα ψωμί...
Ψωμί

Το προμηθευόμαστε φρέσκο από οποιονδήποτε φούρνο και συνήθως αρκούν μια με δυο φραντζόλες του μισού κιλού για όλη την ημέρα. Καλό θα είναι, να έχουμε μαζί μας αρκετή ποσότητα μπαγιάτικου ψωμιού γιατί θα το χρειαστούμε στο μαλάγρωμα. Στα καταστήματα ειδών αλιείας, μπορούμε να βρούμε ψωμί ειδικού τύπου σε σχήμα πλεξούδας το οποίο δεν χρειάζεται προετοιμασία και δουλεύεται όπως η ζύμη, καλύπτοντας πλήρως το αγκίστρι μας. Το ψωμί αυτό, κυκλοφορεί σε διάφορες γεύσεις και η επιλογή είναι προσωπική.

Θετικά
Το ψωμί είναι φτηνό σαν δόλωμα και αρκετά παρεξηγημένο όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του. Αν και είναι αρεστό σε λίγα ψάρια, μπορεί να μας φέρει πολύ καλά αποτελέσματα σε κάποια άλλα, όπως είναι ο Κέφαλος, η Σάλπα και η Ούγενα. Μερικές φορές μάλιστα, η απόδοση του είναι εκπληκτική, αφήνοντας μας να αναρωτιόμαστε!

Αρνητικά
Το ψωμί δεν δουλεύει πάντα το ίδιο καλά και δεν αρέσει σ’ όλα τα ψάρια. Αν δεν το διατηρήσουμε σε νάιλον σακούλα, ξεραίνεται γρήγορα και δεν δολώνεται καθόλου εύκολα όπως όταν είναι φρέσκο.

Συντήρηση
Το ψωμί το αγοράζουμε φρέσκο και το διατηρούμε μόνο για την ημέρα που θα το ψαρέψουμε μέσα σε νάιλον σακούλα. Όση ποσότητα μας περισσέψει, τη συντηρούμε στην κατάψυξη του ψυγείου μας για επόμενη φορά και αξίζει μόνο για μαλάγρωμα.

Τρόπος δόλωσης
Λίγη ψίχα κομμένη άτσαλα, σε διάσταση ανάλογη με το αγκίστρι μας, ώστε να μας το καλύπτει ολόκληρο, είναι αρκετή. Πατάμε ελαφρά τις άκρες της στο κοτσάνι του αγκιστριού για να μη βγαίνει απ' αυτό και αφήνουμε να περισσεύει μια μικρή τούφα. Ταυτόχρονα, φροντίζουμε να κρατάμε ένα μικρό κομμάτι ψίχας στην τσέπη μας για τις επόμενες λίγες δολωσιές ώστε να διατηρείται μαλακό.

Μαλάγρωμα
Στο μαλάγρωμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μπαγιάτικα ψωμιά σε ποσότητα που θα κρίνουμε, ανάλογα με τη διάρκεια του ψαρέματος. Γεμίζουμε έναν κουβά με θαλασσινό νερό και κόβουμε σε μικρά κομμάτια το μπαγιάτικο ψωμί, το οποίο το ρίχνουμε μέσα για να μουλιάσει για αρκετή ώρα. Στη συνέχεια και αφού μαλακώσει καλά, το ανακατεύουμε με τα χέρια μας ώστε να διαλυθεί εντελώς σε μικρά κομμάτια. Στραγγίζουμε πολύ καλά το νερό με τη χρήση σήτας ή μ’ ένα μεγάλο κομμάτι ύφασμα και μαλαγρώνουμε σε κοντινή απόσταση, φτιάχνοντας μπάλες με τα χέρια μας. Επιλεκτικά μπορούμε να ανακατέψουμε το ψωμί με μαλάγρα σε μορφή αλεύρων, με λιωμένες σαρδέλες ή ότι άλλο θέλουμε μαλαγρώνοντας με τον ίδιο τρόπο.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως τα παραπάνω είναι μια μικρή αναφορά στα πιο συνηθισμένα, ίσως ξεχασμένα από πολλούς, δολώματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο ψάρεμα μας με την εγγλέζικη τεχνική. Είναι σίγουρο, πως δεν έχω αναφέρει αρκετά ακόμη, από τα ζωντανά κυρίως δολώματα, όπως είναι η γαρίδα που βρίσκουμε στους μόλους και μαζεύουμε με την απόχη μας ή τη μικρή σαρδέλα (παπαλίνα) που αυτή την εποχή κατακλύζει τα λιμάνια μας και είναι το καλύτερο δόλωμα για τα λαβράκια και όχι μόνο. Έτσι λοιπόν, την επόμενη φορά που θα ξεχάσετε να προμηθευτείτε bigattini ή δεν θα βρείτε στην αγορά, να θυμάστε πως στα βραχάκια που ψαρεύετε ή στο διπλανό μόλο, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μπορείτε να εφοδιαστείτε με τα απαραίτητα δολώματα. Δολώματα ξεχασμένα, που μπορούν να σας προσφέρουν την απρόσμενη συγκίνηση της αναμέτρησης μ’ ένα μεγάλο θήραμα.

Το παραπάνω άρθρο, έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό "Ψαρεύω"

Χειροποίητα καλάμια ψαρέματος,

επισκευές & ανακατασκευές

με την υπογραφή Yiannis Giatrakos

Get in Touch

Custom Rods

AΣμολένσκυ 3 Ν. Φάληρο

Πειραιάς, Τ.Κ. 18547

T+30 6955 856376